روغن ترمز از موارد مهم مورد بحث در محافل فني خودرويي است زيرا بسياري از مردم نميدانند كه چرا بايد روغن ترمز را عوض كرد؟ آيا مييدانستيد كه بطور ميانگين راننده اي كه 10000تا 15000مايل را در سال طي ميكند حدود 75000 دفعه از پدال ترمز استفاده ميكند؟ در يكي از نظر سنجي هايي كه در مركز مراقبتهاي خودرويي در آمريكا انجام شد نشان داد كه نيمي از رانندگان ايرادات احتمالي ناشي از سيستم ترمز را به عنوان خطرناكترين تهديد براي خودشان ميدانند ، بطور متوسط نيمي از خودروهاي و كاميون هاي سبك در آمريكا براي 10 سال يا بيشتر هرگز روغن ترمز خود را عوض نكرده اند . در بسياري از كشورهاي اروپايي بازرسي دوره اي روغن ترمز از ضروريات است و نيمي از خودروها تست هايي را به طور مرتب انجام مي دهند. اينها ميتواند دلايل خوبي باشد براي تعويض به موقع روغن ترمز.
تعويض روغن ترمز:
روغن ترمز يكي از مهمترين مايعاتي است كه امروزه مورد بي توجهي قرار ميگيرد در حالي كه بطور غير قابل انكاري از نيازمندي هاي يك رانندگي ايمن است، در نتيجه تكنسين هاي حرفه اي و مكانيك هاي باتجربه بايد بازرسي و تعويض كلي روغن ترمز را به دارندگان سفارش كنند. نكته مهم ديگر اين است كه روغن را بايد هم از نظر سطح و هم مقدار بازديد كنند و هم ميزان كاركرد و لزوماً سطح كافي نشاندهنده سلامت و بازدهي روغن نميتواند باشد.
روغن ترمز مي تواند از تعميرات احتمالي بعدي جلوگيري كند!
بسياري از متخصصان توصيه ي مؤكدي بر تعويض هر ساله و يا هر2 سال يكبار روغن دارند تا بتوان از تعميرات سنگين ديگر جلوگيري نمود. دليل آنها هم بر اين اساس است كه روغن ترمز با پايه گليكول در طي كاركردش آلودگي ها و رطوبت سيستم را در خود جذب ميكند. مايع، رطوبت را از بين درزهاي ميان لوله هاي پلاستيكي جذب ميكندبخصوص نشتي هاي گذشته و جاهايي كه ممكن است از قبل در معرض هوا قرار گرفته باشند نيز بسيار مهم است از طرفي مشكل نشتي به طور واضحي در آب و هواي مرطوب تشديد خواهد شد. پس از يك سال از سرويس، روغن ترمز به طور متوسط داراي 2 درصد آب ميشود و پس از گذشت 18 ماه سطح نشاندهنده ميتواند تا سه درصد افزايش پيدا كند. و پس از چند سال از آخرين سرويس بعيد نسيت كه 8 تا 7 در صد از مايع شما داراي آب باشد!
يك نظر سنجي سازمان ترافيك آمريكا نشان داد كه روغن ترمز در 20 درصد از 1720 وسيله نقليه به طور نمونه داراي 5 درصد يا بيشتر آب بوده است!
زمانيكه ميزان رطوبت و آلودگي ها افزايش پيدا كند، تاثير بسزايي بر روي نقطه جوش مايع ميگذارد. يك روغن ترمز نو با استاندار DOT3 خشك ( بدون هيچ رطوبتي ) نقطه جوشش حداقل 401 در جه فارنهايت است و در مقابل ، يك مايع مرطوب ( اشباع شده از رطوبت ) داراي نقطه جوشي حداقل كمتر از 284 در جه است. بيشتر روغن هاي آكبند و نو DOT3 براي تامين اطمينان داراي نقطه جوشي در رنج 460 تا بالاي 500 درجه هستند .
فقط يك درصد آب در روغن ميتواند درجه نقطه جوش مايع را تا 396 درجه بكاهد. به همين نسبت 2 درصد 320 درجه و 3 درصد آب تا 293 درجه كه طبق استاندار DOT و توليد كنندگان قطعات اصلي خودروOEM ميتواند بسيار خطرناك عمل كند.
روغن ترمز DOT 4 هم كه داراي نقطه جوش مينيمم بيشتري است ( نقطه خشك 446 F و مرطوب 311 درجه است ) و درنتيجه ديرتر در رطوبت نفوذ ميكند. و سه درصد آب در آن ميتواند تا 50 درصد نقطه جوش را كم كند.
با توجه به اينكه سيستم هاي ترمز جلو محرك امروزي با لنت هاي نيمه فلزي بطور چشمگيري داغ تر از خودرهايي كه چرخ عقبشان محرك بود كار ميكنند (يعني در واقع ترمز خودروهايي كه محرك جلو علاوه اينكه بايد چرخي با دور بيشتر را متوقف كند بايد بار انتقال وزن عقب به جلو را هم با نيروي ترمزي بيشتر جبران كند ) ترمزهاي داغ تر نيازمند روغن با دامنه گرمايي بيشتر هست زيرا گرماي بيشتري دريافت ميكند. همانطور كه قبلا گفته شد روغن ترمز در خودروهاي امروزي بسيار نقش پر اهميتي را ايفا ميكنند.
جبران سطح مايع مخزن با رطوبت هاي دريافت شده از سيستم خطر بروز مشكل را افزايش ميدهد زيرا ميتواند حجمي از بخار را در شرايط بسيار داغ بوجود آورد. بخار ميتواند مايع را جابجا كرده و قابليت تراكم را در آن زياد كند.كه نتيجتاً زماني كه شما پدال را مي فشاريد ممكن است خودرو همچنان به حركت ادامه بدهد بدون اينكه فشاري موثري در سيستم داشته باشيد! علاوه بر مشكلات امنيتي، روغن داراي رطوبت ميتواند موجب زنگ زدگي و خوردگي در كاليپر ترمز ، مجراهاي عبوري ، سيلندر چرخ ، سيلندر اصلي، لوله هاي فولادي و مدولاتور ABS نيز گردد.
مشكلات ترمزي كه مربوط به روغن ترمز ميشود
بارها و بارها ما در مورد تصادفاتي شنيده ايم كه كه دليل اصلي آنها مشكلات غير قابل توصيف ترمزي بوده است. زماني كه ترمزها بازديد شده است مشكل مكانيكي ظاهر نشده است. سطح مايع نرمال است، لنت ها طبق مشخصات كارخانه استانداردهستند، سيستم هيدروليك به نظر خوب كار ميكند و پدال هم به خوبي و صلابت خود كارميكند. تا اينكه ترمزها در يك سانحه تصادف اولين عامل بروز مشكل تشخيص داده ميشوند ، چرا؟ زيرا چيزي دماي ترمزها را بالا برده و و داغي بيش از حد باعث جوشيدن مايع شده است ! درحاليكه يك عامل ساده دليل اصلي اين ماجرا بوده است، راننده به دليل عدم آزاد كردن ترمز دستي شروع به حركت كرده و باعث افزايش دماي لنت ها شده در نتيجه دماي روغن ترمز هم بيشتر شده و در پايان عدم عملكرد به موقع ترمز ها را شاهد بوده ايم .
، اين تنها نمونه اي از اتفاقاتي ساده اما سرنوشت سازي است كه موجب تصادف مي شوند.
انواع ديگري از عيب هاي پيش آمده مانند اينهم ناشي از به جوش آمدن روغن ترمز بوده است كه در هر شرايط رانندگي كل سيستم ترمز را تحت تنش قرار داده مانند: كشيدن ترمزدستي و يا فشردن پدال بطور ناگهاني و تحت يك حالت عصبي از سوي راننده و يا ديگري ، رانندگي در جاده هاي كوهستاني ، يدك كشيدن يك تريلر و يا خودروي ديگر ويا رانندگي در شرايط سخت و ...
خبري كه از كشته شدن يك كودك در يك حادثه ميدهد در حاليكه با يك ميني ون قديمي با 79000 كاركرد با پدر و مادرش در ناحيه كوههاي واشنگتن ميرفتند و ناگهان به دليل عدم كاركرد پدال، كنترل خودرو از دست رفته كه دليل اصلي آنهم جوشيدن مايع ترمز بود است
تست روغن ترمز
به تنهايي و از روي ظاهر نمي توان كيفت روغن را تشخيص داد ( حتي اگر انبوهي از آلودگي ها و ذرات را به خود جذب كرده باشد و يا رنگش قهوه اي باشد ) براي همين روغن بايد تست شود ودر غير اينصورت به كلي عوض شود .
سه راه براي تعيين وضعيت روغن وجود دارد كه البته در ايران متاسفانه اين گونه تست ها از سوي مكانيك ها و كارشناسان رايج نيست
راه اول استفاده از يك رفركتومترRefractometer است كه با تغير و عبور جهت نور به روشني ميتواند مقدار آلودگي ها را در مايع نمايان كند. يك قطره از روغن در تستر ريخته ميشود سپس نور را در آن انداخته و مقدار مواد زائد را ميخواند. دقت اين تستر بسيار بالا است و ميتواند ميزان آلودگي ها ( رطوبت ) و هم نقطه جوش مايع را معلوم سازد.
روش شيمايي با استفاده از نوار
اين روش تست توسط سيستم فونيكس ساخته شده و استريپ ديپ Strip Dip خوانده ميشود و ميتواند ميزان مواد خورنده مايع را نمايان سازد ، مواد شيميايي فاسكار برروي نشانده ي مسي حاوي روغن واكنش نشان ميدهد، نوارهاي نست با تغيير رنگ خود وضعيت روغن را مشخص ميكنند. وقتيكه نمايانگر مسي به 100 ميرسد نشان ميدهد كه مقدار رسوبات نزديك به پايان انقضاي عمركاري خود است . و اگر اين مقدار 200 و يا بيشتر بود بايد حتما روغن تعويض شود.
تعويض روغن ترمز:
روغن ترمز يكي از مهمترين مايعاتي است كه امروزه مورد بي توجهي قرار ميگيرد در حالي كه بطور غير قابل انكاري از نيازمندي هاي يك رانندگي ايمن است، در نتيجه تكنسين هاي حرفه اي و مكانيك هاي باتجربه بايد بازرسي و تعويض كلي روغن ترمز را به دارندگان سفارش كنند. نكته مهم ديگر اين است كه روغن را بايد هم از نظر سطح و هم مقدار بازديد كنند و هم ميزان كاركرد و لزوماً سطح كافي نشاندهنده سلامت و بازدهي روغن نميتواند باشد.
روغن ترمز مي تواند از تعميرات احتمالي بعدي جلوگيري كند!
بسياري از متخصصان توصيه ي مؤكدي بر تعويض هر ساله و يا هر2 سال يكبار روغن دارند تا بتوان از تعميرات سنگين ديگر جلوگيري نمود. دليل آنها هم بر اين اساس است كه روغن ترمز با پايه گليكول در طي كاركردش آلودگي ها و رطوبت سيستم را در خود جذب ميكند. مايع، رطوبت را از بين درزهاي ميان لوله هاي پلاستيكي جذب ميكندبخصوص نشتي هاي گذشته و جاهايي كه ممكن است از قبل در معرض هوا قرار گرفته باشند نيز بسيار مهم است از طرفي مشكل نشتي به طور واضحي در آب و هواي مرطوب تشديد خواهد شد. پس از يك سال از سرويس، روغن ترمز به طور متوسط داراي 2 درصد آب ميشود و پس از گذشت 18 ماه سطح نشاندهنده ميتواند تا سه درصد افزايش پيدا كند. و پس از چند سال از آخرين سرويس بعيد نسيت كه 8 تا 7 در صد از مايع شما داراي آب باشد!
يك نظر سنجي سازمان ترافيك آمريكا نشان داد كه روغن ترمز در 20 درصد از 1720 وسيله نقليه به طور نمونه داراي 5 درصد يا بيشتر آب بوده است!
زمانيكه ميزان رطوبت و آلودگي ها افزايش پيدا كند، تاثير بسزايي بر روي نقطه جوش مايع ميگذارد. يك روغن ترمز نو با استاندار DOT3 خشك ( بدون هيچ رطوبتي ) نقطه جوشش حداقل 401 در جه فارنهايت است و در مقابل ، يك مايع مرطوب ( اشباع شده از رطوبت ) داراي نقطه جوشي حداقل كمتر از 284 در جه است. بيشتر روغن هاي آكبند و نو DOT3 براي تامين اطمينان داراي نقطه جوشي در رنج 460 تا بالاي 500 درجه هستند .
فقط يك درصد آب در روغن ميتواند درجه نقطه جوش مايع را تا 396 درجه بكاهد. به همين نسبت 2 درصد 320 درجه و 3 درصد آب تا 293 درجه كه طبق استاندار DOT و توليد كنندگان قطعات اصلي خودروOEM ميتواند بسيار خطرناك عمل كند.
روغن ترمز DOT 4 هم كه داراي نقطه جوش مينيمم بيشتري است ( نقطه خشك 446 F و مرطوب 311 درجه است ) و درنتيجه ديرتر در رطوبت نفوذ ميكند. و سه درصد آب در آن ميتواند تا 50 درصد نقطه جوش را كم كند.
با توجه به اينكه سيستم هاي ترمز جلو محرك امروزي با لنت هاي نيمه فلزي بطور چشمگيري داغ تر از خودرهايي كه چرخ عقبشان محرك بود كار ميكنند (يعني در واقع ترمز خودروهايي كه محرك جلو علاوه اينكه بايد چرخي با دور بيشتر را متوقف كند بايد بار انتقال وزن عقب به جلو را هم با نيروي ترمزي بيشتر جبران كند ) ترمزهاي داغ تر نيازمند روغن با دامنه گرمايي بيشتر هست زيرا گرماي بيشتري دريافت ميكند. همانطور كه قبلا گفته شد روغن ترمز در خودروهاي امروزي بسيار نقش پر اهميتي را ايفا ميكنند.
جبران سطح مايع مخزن با رطوبت هاي دريافت شده از سيستم خطر بروز مشكل را افزايش ميدهد زيرا ميتواند حجمي از بخار را در شرايط بسيار داغ بوجود آورد. بخار ميتواند مايع را جابجا كرده و قابليت تراكم را در آن زياد كند.كه نتيجتاً زماني كه شما پدال را مي فشاريد ممكن است خودرو همچنان به حركت ادامه بدهد بدون اينكه فشاري موثري در سيستم داشته باشيد! علاوه بر مشكلات امنيتي، روغن داراي رطوبت ميتواند موجب زنگ زدگي و خوردگي در كاليپر ترمز ، مجراهاي عبوري ، سيلندر چرخ ، سيلندر اصلي، لوله هاي فولادي و مدولاتور ABS نيز گردد.
مشكلات ترمزي كه مربوط به روغن ترمز ميشود
بارها و بارها ما در مورد تصادفاتي شنيده ايم كه كه دليل اصلي آنها مشكلات غير قابل توصيف ترمزي بوده است. زماني كه ترمزها بازديد شده است مشكل مكانيكي ظاهر نشده است. سطح مايع نرمال است، لنت ها طبق مشخصات كارخانه استانداردهستند، سيستم هيدروليك به نظر خوب كار ميكند و پدال هم به خوبي و صلابت خود كارميكند. تا اينكه ترمزها در يك سانحه تصادف اولين عامل بروز مشكل تشخيص داده ميشوند ، چرا؟ زيرا چيزي دماي ترمزها را بالا برده و و داغي بيش از حد باعث جوشيدن مايع شده است ! درحاليكه يك عامل ساده دليل اصلي اين ماجرا بوده است، راننده به دليل عدم آزاد كردن ترمز دستي شروع به حركت كرده و باعث افزايش دماي لنت ها شده در نتيجه دماي روغن ترمز هم بيشتر شده و در پايان عدم عملكرد به موقع ترمز ها را شاهد بوده ايم .
، اين تنها نمونه اي از اتفاقاتي ساده اما سرنوشت سازي است كه موجب تصادف مي شوند.
انواع ديگري از عيب هاي پيش آمده مانند اينهم ناشي از به جوش آمدن روغن ترمز بوده است كه در هر شرايط رانندگي كل سيستم ترمز را تحت تنش قرار داده مانند: كشيدن ترمزدستي و يا فشردن پدال بطور ناگهاني و تحت يك حالت عصبي از سوي راننده و يا ديگري ، رانندگي در جاده هاي كوهستاني ، يدك كشيدن يك تريلر و يا خودروي ديگر ويا رانندگي در شرايط سخت و ...
خبري كه از كشته شدن يك كودك در يك حادثه ميدهد در حاليكه با يك ميني ون قديمي با 79000 كاركرد با پدر و مادرش در ناحيه كوههاي واشنگتن ميرفتند و ناگهان به دليل عدم كاركرد پدال، كنترل خودرو از دست رفته كه دليل اصلي آنهم جوشيدن مايع ترمز بود است
تست روغن ترمز
به تنهايي و از روي ظاهر نمي توان كيفت روغن را تشخيص داد ( حتي اگر انبوهي از آلودگي ها و ذرات را به خود جذب كرده باشد و يا رنگش قهوه اي باشد ) براي همين روغن بايد تست شود ودر غير اينصورت به كلي عوض شود .
سه راه براي تعيين وضعيت روغن وجود دارد كه البته در ايران متاسفانه اين گونه تست ها از سوي مكانيك ها و كارشناسان رايج نيست
راه اول استفاده از يك رفركتومترRefractometer است كه با تغير و عبور جهت نور به روشني ميتواند مقدار آلودگي ها را در مايع نمايان كند. يك قطره از روغن در تستر ريخته ميشود سپس نور را در آن انداخته و مقدار مواد زائد را ميخواند. دقت اين تستر بسيار بالا است و ميتواند ميزان آلودگي ها ( رطوبت ) و هم نقطه جوش مايع را معلوم سازد.
روش شيمايي با استفاده از نواراين روش تست توسط سيستم فونيكس ساخته شده و استريپ ديپ Strip Dip خوانده ميشود و ميتواند ميزان مواد خورنده مايع را نمايان سازد ، مواد شيميايي فاسكار برروي نشانده ي مسي حاوي روغن واكنش نشان ميدهد، نوارهاي نست با تغيير رنگ خود وضعيت روغن را مشخص ميكنند. وقتيكه نمايانگر مسي به 100 ميرسد نشان ميدهد كه مقدار رسوبات نزديك به پايان انقضاي عمركاري خود است . و اگر اين مقدار 200 و يا بيشتر بود بايد حتما روغن تعويض شود.
تستر الكترونيكي
اين تستر دقيقا مقدار نقطه جوش را اندازه گيري ميكند. و تنها در يك دقيقه كاملا كاليبره ميشود. اگر نقطه جوش به مرز خطر رسيده باشد تعويض را پيشنهاد ميكند .
اين تستر دقيقا مقدار نقطه جوش را اندازه گيري ميكند. و تنها در يك دقيقه كاملا كاليبره ميشود. اگر نقطه جوش به مرز خطر رسيده باشد تعويض را پيشنهاد ميكند .
تعويض روغن ترمز
زماني كه روغن تخليه شد، از نوع DOT 3 DOT 4 or با توجه به كارخانه سازنده و توصيه آن روغن جديد استفاده كنيد، معمولا در مخزن روغن مناسب را تعيين ميكند و براي اطلاعات كامل تر ميتوانيد برروي دفترچه راهنماي مشتري هم مراجعه كنيد.
